Ateş enfeksiyonlara veya enfeksiyon dışı nedenlere bağlı olarak, vücut ısısının normalin üstüne çıkması halidir.
Normal vücut ısısı koltuk altında 37,4 C, ağız içinde 37,5 C, makattan 38 C, kulaktan 37,8 C’nin altındadır. Bu değerlerin üstü ateş olarak tanımlanır. Çocuklarının ateşlenmesi, aileler için çoğu zaman ciddi korku ve kaygı nedeni olmaktadır. Yapılan çalışmalarda, ailelerin büyük bir kısmının çocuklarının havale geçireceği, ateşin beyin hasarına yol açacağı ve çocuklarını sakat bırakacağı gibi kaygıları taşıdığı saptanmıştır. Bu duruma ‘ateş korkusu’ diyoruz. Ateşle ilgili kaygı ve korku hali, ailelerin normal vücut sıcaklıklarında bile ateş düşürücü vermek, sık aralıklarla ve uygun olmayan dozlarda kullanmak, uyuyan çocuğu uyandırarak vermek, soğuk su, alkol veya sirke uygulamak gibi hatalı uygulamalar yapmasına sebep olmaktadır.
Bilmeliyiz ki, ateş bir hastalık değil hastalığın bulgusudur. Özellikle 3 yaş altı çocuklarda önemli bir hastalığın belirtisi de olabilir. Biz ilk yardım uygulamalarını yapıp, doktorumuzu arayarak yardım almalıyız. Çocuğumuzu önce serin bir odaya alalım ve üzerindeki fazla giysilerini çıkaralım. Ateşini koltuk altından ve dijital bir derece kullanarak ölçmenizi öneriyorum. 38,5 C ye kadar korkmayın ve ateş düşürücü bir ilaç kullanamayın, ılık su ile duş yaptırıp bir süre çıplak bırakmanız yeterlidir. Alkol, kolonya, sirke sürmeyin, soğuk su ve buz kullanmayın. En çok çocuğumuzun ateşli havale geçirmesinden korkuyoruz ama biliniz ki, yüz çocuktan beş tanesi 6 ay 6 yaş özellikle 1-3 yaş döneminde ateşli havale geçirmektedir ve ateş düşürücüler havale geçirmeyi önlememektedir. Ateşli havaleler ailesel ve kişisel yatkınlıkla ilgilidir, siz tüm önlemleri alsanız dahi o çocuklar ateşli havaleyi geçirmektedirler. Basit ateşli havaleler kendiliğinden düzelen, gelişme geriliğine yol açmayan, beyinsel fonksiyonları etkilemeyen bir durumdur; kalıcı beyinsel hasar bırakmaz, ölüme yol açmaz.
Şimdi yine anlatmaya devam edelim, çocuğumuzun ateşi 38,5 C nin üzerinde ise ılık duştan sonra, ılıkça su ile ıslatılmış havluya saralım ve ateş düşürücü ilacımızı verelim. Biz ateş düşürücü ilaç olarak parasetamol ve ibuprofen kullanmaktayız. Doğru uygulama: Hangisi ile başlamış isek onunla 3 tam gün devam etmek sonra diğerine geçmek şeklindedir. Beraberce veya ardışık olarak kesinlikle kullanmayınız, kullanmanız size fazladan bir yarar sağlamayacağı gibi karaciğer yetmezliği veya mide kanaması ile karşı karşıya kalabilirsiniz Araştırmalar bu iki ilacın ardışık yani peş peşe kullanılmasının bilimsel bir yönü olmadığını, tıp fakültelerinde kıdemli doktorlardan öğrenilen kulaktan dolma bir bilgi olduğunu göstermektedir.
Parasetamol 15 mg/kg doz 4 saat aralarla günde 5 kez, ibuprofen ise 10 mg/kg doz 6 saat ara ile günde 4 kez verilebilir. Parasetamol 0- 2 aylık bebeklerde kullanılmamalı, ibuprofen ise ilk 6 ay ve 7 kg’dan az çocuklarda kullanılmamalıdır Ayrıca ibuprofen ishal ve kusmalı hastalıklarda, çocuk su da içmiyorsa kullanılmamalıdır, böbrek yetmezliğine neden olabilir.
Parasetamol fitillerinin emilim düzeyleri çok değişken olduğu için doktorunuzun önerisi olmadan sizler kullanmayınız.
Aspirin yan etkilerinin çokluğundan dolayı 15 yaş altında ateş düşürücü olarak önerilmemektedir. Metamizol (novaljin) de çocuklarda ateş dürücü olarak kullanılmamalıdır.
Özet olarak, ateş hastalık değil bir bulgudur, enfeksiyonla mücadelede yardımcıdır, siz konuştuğumuz uygulamaları korkmadan, sabırla ve telaşlanmadan yapınız sonra durumu doktorunuza iletiniz, o zaten size yardımcı olacaktır.