HER ADIMDA AĞRI HER HAREKETTE ZORLUK

OMURGA KANAL DARLIĞI HAYAT KALİTENİZİ DÜŞÜRMESİN!

Eğer sırtınızdan bacaklarınıza yayılan bir ağrı hissediyorsanız ve özellikle yürüdükten sonra bacaklarınızın arka kısmında gerginlik ve hissizlik oluyorsa, bu durum omurga kanalınızda bir problem olduğunu gösterebilir. Yaşam tarzınızdaki bazı alışkanlıklar örneğin yeterince hareket etmemek, fazla kilolu olmak, yoğun bir çalışma hayatına sahip olmak ve sigara kullanmak gibi faktörler, omurilik kanalının daralmasına yol açabilir. Bu durum tedavi edilmediğinde, yaşam kalitenizi ciddi şekilde etkileyebilir ve hatta hareket kabiliyetinizi kısıtlayarak günlük aktivitelerinizi yapmanızı zorlaştırabilir.

Doğuştan ya da Sonradan Gelişebilir

Omurga kanal daralması, doğuştan (konjenital) veya sonradan (edinsel) olabilir. Ailesel yatkınlık da önemlidir. Araştırmalar, omurga kanalının boyutlarının genetik faktörlerle belirlendiğini gösteriyor. Annenin hamilelik sırasında geçirdiği hastalıklar, kullandığı ilaçlar veya maruz kaldığı kimyasal maddeler ve yetersiz beslenme de bu duruma zemin hazırlayabilir. Ancak, sonradan gelişen kanal daralmasının en önemli nedeni, yaşlanmaya bağlı dejeneratif değişikliklerdir.

Yaşa Bağlı Olarak Görülme Sıklığı Artıyor

Yaş ilerledikçe, omurlar arasındaki diskler zayıflar ve işlevini yerine getiremez hale gelir. Bu durum, omurga kanalını çevreleyen ve koruyan yapılar (faset eklemleri, bağlar vb.) üzerindeki yükü artırır. Bu yapılar, aşırı yüklenme sonucu kalınlaşır (hipertrofi) ve kanalın daralmasına yol açar.

Kronik stres ve tekrarlayan küçük travmalar da kanal daralmasına katkıda bulunabilir. Bu tür etkiler, omurgayı oluşturan kemiklerde (pediküller, laminalar), faset eklemlerinde ve çevreleyen yumuşak dokularda yıpranmaya (dejenerasyon) ve kalınlaşmaya neden olarak kanal daralmasına yol açabilir.

Gelişim Türüne Göre Özel Tedavi

Omurga kanal daralması, doğuştan (konjenital) veya sonradan (edinsel) olabilir. Doğuştan olan durumlarda, belirtiler varsa medikal tedavi, fizik tedavi veya cerrahi müdahale gerekebilir. Sonradan gelişen daralmalar ise bazı önlemlerle önlenebilir veya ilerlemesi yavaşlatılabilir. İşte dikkat edilmesi gerekenler:

Beslenme ve egzersiz:

Dengeli ve düzenli beslenmeye özen gösterin.
Yürüyüş, yüzme, pilates gibi düzenli spor ve egzersizler yapın.
Karın ve sırt kaslarını güçlendiren, beldeki çukurluğu azaltan özel egzersiz programları uygulayın.

Yaşam tarzı:

Ağır ve zorlayıcı işlerden kaçının.
Ağır ve zorlayıcı sporlar yapmayın.
Otururken belinizi yastıkla destekleyin.
Otururken ya da oturarak çalışırken ayağınızı hafif bir yükseltici ile destekleyin.
Yerdeki cisimleri alırken diz ve kalça eklemlerinizi bükün, cisme iyice yaklaşın ve öyle kaldırın.
Yukarıdaki nesnelere ulaşmak için merdiven veya yükseltici kullanın.
Uzun süre aynı pozisyonda kalmayın. Özellikle uzun süre oturarak çalışıyorsanız, ara sıra kalkıp 3-5 dakika boyunca yürüyün ve vücudunuzun pozisyonunu değiştirin.

Belirtiler Yavaş Yavaş Ortaya Çıkıyor

Omurga kanal darlığı (spinal stenoz) genellikle sinsi bir şekilde ilerler ve belirtiler çoğu kişide yavaş yavaş ortaya çıkar. Ancak bazı kişilerde bu durum hiçbir belirtiye yol açmayabilir. Belirtiler ortaya çıktığında ise omurganın hangi bölgesinin etkilendiğine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Sık karşılaşılan belirtiler arasında şunlar sayılabilir:

Bel ve bacaklarda ağırlar,
Bel ve bacaklarda uyuşma, karıncalanma, donma veya yanma hissi,
Bacaklarda güçsüzlük,
Yol yürüyememe veya dinlenerek yürüyebilme,
İdrar ve dışkı kaçırma gibi şikayetlere yol açabilir.

Kesin Tanı İçin Radyolojik Görüntüleme

Omurga kanal darlığı teşhisi, hastanın şikayetleri ve hekimin fiziksel muayenesi sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda konulur. Tanı koymak için genellikle röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT) ve lomber MR gibi yöntemlere başvurulur. Eğer hasta 100 -150 metre yol yürüyemiyorsa, yol yürüdükçe bel ve bacaklarında kramp ve ağrılar artıyorsa bu durum yürümesini engelleyip hastayı dinlenmek zorunda bırakıyorsa omurilik kanal darlığı başlamış demektir.

Cerrahi Öncesi Çözümler

Omurga kanal darlığı teşhisi konulan hastalara öncelikle medikal tedavi (ilaç tedavisi), fizik tedavi ve enjeksiyon tedavileri gibi yöntemlerle şikayetleri azaltılmaya çalışılır. Bu tedavilere cevap vermeyen hastalarda ise cerrahi tedavi yöntemleri uygulanabilir.

Cerrahide Amaç Yaşam Kalitesini Yükseltmektir

Cerrahi tedavilerde, bazı durumlarda platin adı verilen implantlar kullanılabilir. Ameliyat sırasında, kanal darlığına neden olan kireçlenmeler, disk yapıları, dejeneratif ve hipertrofik eklem yapıları (faset eklem) ile kalınlaşmış ve sertleşmiş yumuşak doku yapıları temizlenerek sinir kanalı serbest hale getirilir. Amaç, sinirlere olan baskıyı ortadan kaldırarak hastanın ağrılarını azaltmak ve yaşam kalitesini artırmaktır.

Tedavi Sonrası İlk 3 Aya Dikkat!

Cerrahi operasyon geçiren hastaların iyileşme süreci, operasyonun başarısı kadar önemlidir. Bu süreçte dikkat edilecek bazı hususlar, iyileşme hızını ve kalitesini doğrudan etkileyebilir. Özellikle ilk 3 ay, tehlikeli zorlayıcı hareketlerden uzak durulmalıdır. Öne ve arkaya eğilme, beli çevirme gibi hareketler yapılmamalıdır. Eğer medikal veya cerrahi tedavi sonrası sağlımıza geri kavuşmuşsak yapacağımız bazı kolay tedbirlerle sağlığımızı koruyabiliriz. Bunları şöyle özetleyebiliriz:

Ağır ve zorlayıcı işlerde çalışılmamalı,
Ağır ve zorlayıcı sporlar ve egzersizler yapılmamalı (halter kaldırma vb.),
Dengeli düzenli beslenilmeli,
Omurga için yararlı sporlar ve egzersizler yapılmalı (yürüyüş, yüzme, pilates, omuzlar sağlam ise barfiks, kalçalar sağlam ise bisiklet sürme vb.)
Çalışırken uzun sure aynı pozisyonda kalınmamalı,
Ayak ve bel destekleri kullanılmalı,
Şikayetleri olduğu zaman da erkenden doktora başvurulmalıdır.