KIŞ MEVSİMİNİN KORKULU MİSAFİRİ; İNFLUENZA

KIŞ MEVSİMİNİN KORKULU MİSAFİRİ; İNFLUENZA

Halk arasında grip olarak da bilinen influenza, solunum yolu enfeksiyonuna neden olan ve influenza virüsü tarafından tetiklenen bir hastalıktır. Bu virüs, damlacık ve temas yoluyla bulaşarak ateş, vücut ağrıları, titreme ve yorgunluk gibi semptomlara yol açmaktadır. Hastalık genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireyleri, çocukları ve yaşlıları etkilemektedir. 

“Paçavra Hastalığı” Olarak da Tanınıyor

Tıp dilinde influenza adı verilen grip hastalığı, influenza virüslerinin etken olduğu ve burun, boğaz, akciğerleri etkileyen mevsimsel solunum yolu enfeksiyonudur. Ateş, halsizlik ve kas ağrıları nedeniyle hastaları günlük işlerini yapamaz hale getirebildiğinden "paçavra hastalığı" olarak da adlandırılır. İnfluenza virüsü Orthomyxoviridae ailesinde yer alan tek sarmallı bir RNA virüsüdür. A, B ve C olmak üzere üç farklı türü bulunur. Genellikle ağır hastalık yapıcı tip “İnfluenza A”dır. 

Bağışıklık Sisteminin Zayıf Olması İnfluenzaya Davetiye Çıkarıyor

Soğuk iklim koşulları, düzensiz beslenme ve uyku alışkanlıkları, yoğun stres düzeyi vb. bağışıklık sistemini düşüren her bir faktör, kişiyi influenza gibi çeşitli viral enfeksiyonlara yatkın hale getirir. Dolayısıyla bağışıklık sistemini baskılayan ve doğru şekilde çalışmasını engelleyen tüm nedenler influenza nedeni olarak kabul edilebilir. Genellikle bağışıklık sistemi gelişmiş olan genç yetişkinler, hastalığı hafif semptomlarla atlatır.

En Sık Akciğer Komplikasyonlarına Neden Oluyor

Grip hastalığında belirtiler, 1-2 günlük bir kuluçka döneminden sonra aniden başlar. Sık görülen belirtiler: Ateş (38-41°C), baş ağrısı, yorgunluk hissi, kuru öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı, kas ağrıları, kusma ve ishal gibi yakınmalardır. Ateş, genellikle 3-5 gün sürmektedir. Yorgunluk ve halsizlik daha uzun sürebilmesine rağmen sağlıklı kimselerde grip semptomları yaklaşık bir hafta sürer. Altta yatan hastalığı, bağışıklık yetmezliği olanlarda, küçük çocuklar ve yaşlılarda yaşamı tehdit edici komplikasyonlar gelişebilir. Akciğer komplikasyonları en sık görülen grip komplikasyonlarıdır. Virüsün direkt etkisine bağlı zatürre veya bakterilere bağlı zatürre şeklinde görülebilir.

Her Viral Enfeksiyon İnfluenza Değildir

Grip (influenza) ve nezle (soğuk algınlığı) belirtileri sıklıkla karıştırılabilen iki farklı hastalıktır. Her iki hastalık da viral bir enfeksiyon olmakla birlikte farklı virüslerle meydana gelmektedir. Nezleye sebep olan yüzden fazla virüs vardır ve bu nedenle defalarca nezle olmak mümkündür. 
Nezle ile gribin en önemli farkı gripte ateş olması, nezlede olmamasıdır. Ayrıca nezle genellikle "ayakta geçirilen" bir hastalık iken grip, hastaların günlük işlerini yapmasını engelleyecek kadar halsizliğe yol açabilir. Her iki hastalıkta da burun akıntısı veya tıkanıklığı, boğaz ağrısı ve öksürük olabilir.

Virüs Taşıyan Damlacıkların Çevreye Yayılması ile Bulaşıyor

Grip, öksürük ve hapşırma gibi eylemler sonucu ortaya çıkan canlı virüsleri taşıyan damlacıkların çevreye yayılmasıyla bulaşır. Bu damlacıklar, havada birkaç saat boyunca kalabilir ve insanlara hastalığı bulaştırabilir. Bu nedenle kalabalık ortamlarda bulunan kişiler özellikle risk altındadır. Ayrıca hasta kişinin ellerine bulaşan virüs içeren parçacıklar; kapı kolları, telefonlar gibi nesnelere bulaşabilir ve başka bir kişinin temasıyla hastalığın yayılmasına neden olabilir. Tokalaşma, öpüşme, cep telefonu kullanımı, aynı ortamda bulunma, asansörde durma, alışveriş esnasında kıyafetlerin denenmesi, 1 metreden fazla yaklaşarak konuşma gibi durumlar da grip virüsünün bulaşma riskini artırabilir. 

Kesin Tanı İçin Burun ve Boğaz Sürüntüsü 

Ateş, boğaz ağrısı, üşümeyle birlikte titreme, kas ağrıları ve yorgunluk gibi belirtilerin olduğu kişilerde doktor tarafından değerlendirme ve muayenenin ardından burun ve/veya boğazdan sürüntü alınarak kesin tanı konabilir. İnfluenza ve koronavirüs enfeksiyonu aynı kişide aynı anda olabilir. İnfluenza ve Covid-19’ u birbirinden ayırt edecek önemli klinik bir belirti yoktur. Bu nedenle bu belirtileri olanlarda influenza ve COVID testi yapılması gerekebilir.

Tedavi, Hastalığın Şiddetine Göre Şekillenir

Hastalığın şiddetine bağlı olarak tedavi planlanmalıdır. İnfluenza tedavisi destek tedavi ve antiviral tedavi olmak üzere iki şekilde planlanır. Bağışıklık sistemi doğru şekilde çalışan ve altta yatan herhangi bir sağlık problemi bulunmayan genç yetişkin bireylere genellikle semptomları hafifletmeye yönelik tedaviler uygulanır ve çeşitli vitamin destekleri ile bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi amaçlanır. Dinlenme, bol sıvı tüketimi, sağlıklı bir diyet, burun sprey ve nemlendiricileri, gargara, sıcak içecekler, C ve D vitamini önerilir. 

Antibiyotiklerin ve Aspirinlerin İyileşmeye Katkısı Yok

Grip tedavisinde antibiyotikler etkili değildir ve çoğu zaman gereksiz olarak kullanılmaktadır. Gereksiz antibiyotik kullanımı, bakterilerde direnç gelişimine neden olarak bazı enfeksiyonların tedavisini geciktirdiği gibi tedavi masraflarını da artırmaktadır. Antibiyotikler, hastalık sırasında ikincil olarak görülen bakteriyel enfeksiyonlar (sinüzit, zatürre ve orta kulak iltihabı gibi) gelişirse kullanılmalıdır. 
Gribe yakalanan çocuklarda ve gençlerde aspirin kullanılması tavsiye edilmez. Aspirin çok nadir görülen ancak tehlikeli olan "Reye Sendromu"na neden olabilir. Aspirin yerine parasetamol içeren ilaçlar tercih edilmelidir. 

Tedavide İlaç Kullanımı Uzman Hekim Tarafından Başlatılmalı

Gribe yönelik antiviral ilaç başlanması kararı doktor tarafından verilmelidir. Daha çok bağışıklık sistemi baskılanmış kişilere veya bebek, çocuk, yaşlı ve gebe gibi riskli grupta yer alan hastalara uygulanır. Tedavide amaç, solunum yolunda yoğun şekilde bulunan influenza virüsünü baskılamak ve hastalığın ciddi komplikasyonlarını önlemektir.

Antiviral ilaç tedavisi özellikle hastalığa dair belirtilerin ortaya çıktığı ilk 1-2 gün içerisinde başlanırsa grip olgusu daha hafif seyreder, daha hızlı şekilde iyileşir ve ciddi komplikasyonların önüne geçilmiş olur.

Gripten Korunmanın En Etkili Yolu: Aşı

Diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibi grip hastalığının bulaşmasının önlenmesinde de el yıkama, hijyen, ortamın sık havalandırılması ve temasın önlenmesi önemlidir. Korunmak, ağır hastalık ve komplikasyon gelişiminin önlenmesinde önerilen yöntem aşılamadır. Dünya Sağlık Örgütü virüsün değişikliklerini yakından izleyip aşı bileşimi için yıllık önerilerde bulunur. Sağlıklı erişkinlerde aşı ile sağlanan koruyucu antikor düzeyi influenza A için %80'in üzerinde bildirilmiştir. Yaşlılarda koruyuculuk oranı daha düşük olmakla birlikte komplikasyonları ve ölüm oranını azalttığı saptanmıştır.