KATARAKT TEDAVİSİ İLE HAYATIN RENKLERİNE YENİDEN MERHABA DEYİN

Göz merceği, göz bebeğimiz diye isimlendirdiğimiz siyah noktanın olduğu yerdedir.
Katarakt, saydam olan göz merceğinin saydamlığını kaybederek merceğin bulanıklaşıp görmenin azalmasıdır. Gözün renkli tabakası olan irisin arkasında yer alan ve saydam bir yapı olan göz merceğinin, görme işlevinde önemli bir rolü vardır. Göz merceğinin saydamlığının azalması, yani katarakt söz konusu olduğunda görme netliği azalacak hasta bulanık görecektir. Kataraktlı gözlerde görme bulanıklığı, kataraktın derecesine göre, az bulanık görmeden başlayarak sadece ışık görecek dereceye kadar çok değişik seviyelerde değişmektedir.

Çoğunlukla İki Gözü de Etkiliyor
Katarakt, çoğunlukla iki gözü de etkileyen bir rahatsızlıktır. Genellikler yaşlılığa bağlı olduğundan her iki gözde birlikte başlar ve birlikte ilerleyerek her iki gözün de eşit derecede etkilenmesine sebep olur. Bununla birlikte bazı durumlarda katarakt tek gözde de başlayabilir. Ancak diğer göz tam görüyorsa hasta, katarakt ilerleyene kadar o gözün az gördüğünü fark etmeyebilir; ya da hasta görmesinde bir değişiklik olduğunu fark edince, bunun gözlük numarasının değişmesine bağlı olduğunu zannederek doktoruna başvurabilir ve muayenede katarakt olduğu ortaya çıkabilir.

En Önemli Belirti: Görmenin Azalması ve Bulanık Görme
Katarakt, göz merceğinin değişik katlarından başlar ve buna göre de hasta farklı görme şikayetleriyle doktora başvurur. Hastaların tümünde ortak şikayet, görmenin azalması ve bulanık görmedir. Fakat, hastaların bazısı katarakt olmasına rağmen ışıkta değil, loş ortamlarda daha iyi gördüklerini belirtirler. Bazısı görmesinin sürekli bulanık olmasından ve giderek daha kötüleştiğinden, bazısı da iyi okuyamadığından şikayet eder. Bazı katarakt türlerinde görülen tipik bir görme şikayeti de gözün miyop hale gelmesidir. Yani bu hastalar, eskiye göre yakını daha iyi gördüklerini, hatta kitap-gazete okurken yakın gözlüklerine gerek duymadan çıplak gözle daha iyi gördüklerini ifade ederler. Uzak için hipermetrop gözlük kullanan hastalarda bu gözlüğe ihtiyaç duyulmadığı görülür. Bu hastalar muayene edildiklerinde gözlükleri hipermetrop ise gözlük numarasında düşme, miyop ise numarada yükselme olduğu izlenir.

Genellikle Bir Yaşlılık Hastalığı Olarak Bilinir
Katarakt genellikle bir yaşlılık hastalığı olarak bilinir. Bu doğrudur, kataraktlı hastaların %90'ından fazlası 60 yaşın üzerindeki kişilerden oluşur fakat kataraktın sadece yaşlılarda görüldüğü doğru değildir. Katarakt, daha küçük oranlarda olmak üzere her yaş grubunda görülebilir. Örneğin yeni doğan bebeklerde doğuştan katarakt adı verilen bir katarakt türü görülebildiği gibi çocuklarda, gençlerde ve orta yaşlılarda da katarakta rastlanabilir. Dolayısıyla, hangi yaş grubunda olursa olsun görme bulanıklığı veya azalması olan bir hastada akla gelebilecek hastalıklardan biri katarakttır.

Oluşma Nedeni Çeşitlilik Gösterir
Katarakta yol açan nedenler çok çeşitlidir. Kataraktların %90 gibi büyük çoğunluğu yaşlılık kataraktı adı verilen ve 60 yaş üzerinde yaşlılığa bağlı olarak oluşan kataraktlardır. Yaşlılık kataraktında, kataraktın nedenini aramaya gerek yoktur. Ancak 50 yaşın altındaki kişilerde görülen kataraktlarda altta yatan bir sebep mevcuttur. Bu tür kataraktlar soyaçekimle ilgili olabileceği gibi bazı metabolik bozukluklar, travmatik nedenler (göze gelen çeşitli fiziksel darbeler) veya kullanılan ilaçlarla (örneğin kortizonlu ilaçlar) da bağlantılı olabilir.

Bebeklerde de Görülebilir
Yeni doğan bebeklerde, doğuştan katarakt adı verilen bir katarakt türü görülebilir. Doğuştan katarakt, bir veya her iki gözde de görülebilir. Doğuştan katarakt da genetik olabileceği gibi hamilelik esnasında annenin geçirdiği bazı hastalıklar, kullandığı ilaçlar, röntgen ışınlarına maruz kalma gibi farklı sebeplere bağlıdır. Ayrıca, doğuşta başlangıç halinde olup çocuk yaşta ilerleyen katarakt çeşitleri de vardır. Doğuştan kataraktların tedavisi, yaşlılık kataraktına göre farklılık gösterir. Çünkü doğuştan kataraktlı bebeklerin hemen hepsinde, zamanında ameliyat edilseler dahi görme tembelliği kalır. Genel olarak 2 yaşından sonra katarakt ameliyatı olan çocuklarda göz içine suni mercek yerleştirilir.

Tedavide FAKO Yöntemi
Bugüne kadar bu konuda en etkili tedavi yöntemi, başarı oranı yüksek ve emniyetli bir yöntem olan FAKO tekniğidir. Çocuk veya yaşlı kataraktlarının ameliyatlarında teknik olarak bazı faklılıklar olmakla birlikte katarakt ameliyatında yapılan işlem, kataraktın alınıp yerine bir göz içi merceği yerleştirilmesinden ibarettir.
Bazı yayın organları tarafından "kataraktta mucize ilaç" gibi sansasyonel haberlerle, kataraktı önlediği ya da durdurduğunu iddia eden ilaçlar piyasaya sürülmektedir. Bilmelisiniz ki lenste oluşan matlaşmayı herhangi bir ilaç ne durdurabilir ne de oluşmuş olan matlaşmayı iyileştirebilir.

Hemen Müdahale Edilebiliyor
Katarakt ameliyatı çocuklarda genel anestezi ile erişkinlerde ise lokal anestezi ile yapılmaktadır. Lokal anestezi enjeksiyonla (iğneyle) veya enjeksiyonsuz (iğnesiz); damla ile yapılabilir. Günümüzde katarakt ameliyatı FAKO olarak isimlendirilen bir teknikle yapılmaktadır. Bu teknikte ameliyat için hastalığın ilerlemesi beklenmez, hemen müdahale edilebilir.

Dikişsiz Ameliyat Olarak da Biliniyor

Bu teknik, halk arasında ''dikişsiz katarakt ameliyatı'' olarak isimlendirilmektedir. Gerçekten de bu teknikte dikiş gerekmemektedir. Dikişli ameliyat olarak bilinen eski teknikte ise ameliyat yeri dikiş ile kapatılmaktaydı. FAKO ameliyatı, lazerle gerçekleştirilen katarakt ameliyatı olarak bilinmektedir. Fakat burada kullanılan enerji, lazer enerjisi olmayıp ultrason (ses titreşimleri) enerjisidir. FAKO tekniğinde katarakt, ultrason enerjisiyle küçük parçalara ayrılıp emilerek tümüyle temizlenmekte ancak kataraktın kapsülü yerinde bırakılmaktadır. Yerinde bırakılan kapsülün içine de göz içi merceği yerleştirilmektedir. Yaklaşık 10–15 dakika süren operasyondan sonra hemen taburcu olunur ve göz 1 gün süreyle kapalı halde bırakılır.

Sık Sorulan Sorular

1 - Katarakt tekrarlar mı? Hayır, katarakt tekrarlamaz.

2 - Hiç ameliyat olmazsak sonunda ne olur? Katarakt tedavi edilmezse ilerler ve sonunda görme yetisi tamamen kaybolur. Ayrıca, kataraktın şişmesi veya erimesi göz tansiyonunu yükselterek körlüğe yol açabilir.

3 - Ameliyatta takılan lenslerin ömrü ne kadardır? Gözde başka bir hastalık yoksa ömür boyu kullanılabilir.

4 - Ameliyat öncesi veya sonrası perhiz gerekli mi? Hayır. Ne yemeklerde ne de başka bir hastalığımız sebebiyle kullandığımız ilaçlarda herhangi bir kısıtlamaya gerek yoktur. Aspirin gibi ilaçlarda dahiliye ve kardiyoloji hekiminin önerileri doğrultusunda kesilebilir ya da yeni düzenleme yapılabilir.