SESSİZ İLERLEYEN BİR TEHDİT; HİPERTANSİYON

SESSİZ İLERLEYEN BİR TEHDİT; HİPERTANSİYON

Kan basıncının normalin üzerinde seyretmesi durumuna hipertansiyon adı verilir. Kan, atardamarlar aracılığıyla tüm vücuda pompalanır. Bu pompalama esnasında kanın atardamar duvarlarına yaptığı basınca kan basıncı denir. İdeal kan basıncı değerleri genellikle 120/80 mmHg civarındadır. Ancak kanın damar duvarına yaptığı basıncın 140/90 mmHg veya daha yüksek olması hipertansiyon olarak kabul edilir. 

SESSİZ İLERLEYEN BİR TEHDİT; HİPERTANSİYON

Değiştirilebilir ve Değiştirilemez Risk Faktörleri Mevcuttur

Hipertansiyonun birçok risk faktörü vardır ve bunlar genellikle değiştirilebilir ve değiştirilemez faktörler olarak ikiye ayrılır. İşte hipertansiyonun başlıca risk faktörleri:

Değiştirilemez risk faktörleri                                                     

  • Yaş
  • Cinsiyet                                                
  • Etnik köken                                                       
  • Aile öyküsü                               

Değiştirilebilir risk faktörleri

  • Beslenme tarzı
  • Hareketsiz (sadanter) yaşam tarzı
  • Obezite/fazla kilo
  • Sigara – alkol
  • Diyabet
  • Aşırı tuz tüketimi

Hipertansiyon Yıllarca Belirtisiz Kalabilir

Hipertansiyon genellikle sinsi bir şekilde ilerler ve uzun yıllar boyunca herhangi bir belirti vermeyebilir. Bu durum, hipertansiyonun "sessiz katil" olarak adlandırılmasına neden olmuştur. Ancak kan basıncı aşırı yükseldiğinde bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve her zaman görülmeyebilir. İşte yüksek tansiyonun bazı olası belirtileri:

  • Baş ağrısı
  • Baş dönmesi
  • Bulanık görme
  • Burun kanaması
  • Kulak çınlaması
  • Halsizlik, çarpıntı
  • Nefes daralması 

Hangi Organlar Risk Altında?

Yüksek tansiyon, vücudumuzdaki hayati organlar üzerinde ciddi etkilere sahip olabilir. Kalp, beyin, böbrekler, ana damarlar ve gözler bu durumdan en çok etkilenen bölgelerdir. Yüksek tansiyonun bu organlar üzerindeki olumsuz etkileri, ani gelişen veya uzun vadede ortaya çıkan kalıcı hasarlara ve hatta ölümlere kadar varabilir. Hipertansiyonun neden olabileceği bazı sağlık sorunları şunlardır:

  • Kalp krizi ve kalp yetmezliği
  • İnme (felç)
  • Böbrek hasarları
  • Görme bozuklukları
  • Beyin kanaması
  • Demans 

Bu tür olası komplikasyonları önlemenin yolu, düzenli sağlık kontrollerinden geçmek ve kişiye uygun tedavi yöntemlerini uygulamaktan geçer.

Düzenli Takip ile Kesin Tanı Konabilir

Yüksek tansiyon tanısı koyabilmek için, kan basıncının düzenli olarak ölçülmesi ve takip edilmesi gerekmektedir. Tek bir ölçümde yüksek değer saptanması, kişinin hipertansiyon hastası olduğu anlamına gelmez. Bir heyecan veya panik durumunda tansiyon anlık yükselebilir. Bu yüzden teşhis için tansiyonun birkaç gün içinde birkaç kez ölçülmesi gerekir. Kan basıncı ölçülmeden önce kişinin;

  • Yaklaşık 5 dakika boyunca uygun bir pozisyonda dinlenmesi, 
  • 1 saat içinde herhangi bir şey yememiş olması,
  • Sigara ve alkol kullanmamış olması önemlidir. 

Tedavideki Hedef Kan Basıncını Düşürmektir

Yüksek tansiyon tedavisinin amacı, kan basıncını 140/90 mm Hg'nin altına indirmektir. Ancak şeker hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıkları bulunan hastalarda hedeflenen değerler daha da düşük tutulabilir. İlaçlar, tedavi yöntemleri arasında en etkili seçeneklerden biridir. Ancak hastalarımızın ilaç kullanım oranı %50’nin altında seyretmektedir. Bu oranın düşük olmasının nedeni hastaların ilaçların bağımlılık yaptığı ve zararlı olduğu gibi yanlış düşüncelere sahip olmalarıdır.

Hipertansiyon Kontrolünde Yaşam Tarzı Değişikliği

Hipertansiyon tedavisinin temelini oluşturan unsurlardan biri, yaşam tarzı değişiklikleridir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir kiloyu korumak, tuz tüketimini azaltmak, stresi yönetmek ve sigara ile alkol kullanımını bırakmak; kan basıncını düşürmeye, kalp-damar sağlığını korumaya ve genel yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olur. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, hipertansiyonun kontrol altına alınmasında ve olası komplikasyonların önlenmesinde kritik bir rol oynar.

Kronik bir hastalık olan hipertansiyon yaşam boyu belirli aralıklarla doktor kontrolü gerektirir. Doktor tarafından önerilen yaşam tarzı değişikliklerine uyulması ve verilen ilaçların düzenli kullanılması önemlidir.