ORMANDA, KIRDA, BAHÇEDE: KENE RİSKİNE DİKKAT!

Belirgin Semptomlar Göstermeyebilir

Kene ısırığı her zaman belirgin semptomlar göstermeyebilir. Ancak bir kene tarafından ısırıldığınızda fark edebileceğiniz bazı belirtiler vardır;

• Bunların başında ciltte tutunmuş bir kene görmek gelir; keneler genellikle nohut tanesi büyüklüğüne kadar şişebilir. 
• Isırık bölgesinde hafif kızarıklık, kaşıntı veya hafif bir şişlik oluşabilir. Genellikle ağrısız olmasına rağmen, bazı kişilerde hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir. 
• Kene ısırığıyla bulaşan hastalıkların belirtileri ise ısırıktan günler veya haftalar sonra ortaya çıkabilir. KKKA için ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik, bulantı, kusma, ishal, ışığa duyarlılık ve ilerleyen dönemlerde kanama belirtileri görülebilir. 
• Lyme hastalığı gibi diğer kene kaynaklı hastalıklarda ise ısırık bölgesinde hedef tahtası şeklinde kızarıklık (eritema migrans) veya grip benzeri semptomlar gözlemlenebilir

Farklı Hastalıklara Neden Olabiliyor

Kene ısırığı yalnızca mekanik bir zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda birçok ciddi hastalığın taşıyıcısı olabilir. En sık görülen ve en ciddi olanlar şunlardır:

1. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)

Türkiye’de özellikle İç Anadolu, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinde yaygındır. Ateş, kas ağrısı, mide bulantısı ve ilerleyen aşamada iç kanamalarla seyredebilir. Ölümcül olabilen bir hastalıktır.

2. Lyme Hastalığı

Borrelia adlı bakterinin taşıyıcısı olan kenelerden bulaşır. İlk belirti genellikle hedef tahtası şeklinde kızarıklıktır. Tedavi edilmezse eklem ağrıları, nörolojik problemler gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

3. Tularemi

Hayvanlardan insanlara bulaşabilen bir bakteriyel enfeksiyondur. Ateş, lenf bezi şişlikleri ve ülserlerle seyreder.

İlk Kural: Dokunma, Doktora Git!

Cildinizde bir kene fark ettiğinizde panik yapmayın ve sakin kalın. Kene canlıysa üzerine kesinlikle alkol, kolonya, tiner, gazyağı gibi maddeler dökmeye çalışmayın. Bu tür uygulamalar keneyi tahriş ederek daha fazla salgı bırakmasına ve hastalık bulaşma riskinin artmasına neden olabilir. Keneyi kendi imkanlarınızla çıkarmaya çalışmak yerine en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna (hastane, aile sağlığı merkezi, sağlık ocağı) başvurun. Profesyonel sağlık çalışanları, keneyi doğru teknikle ve güvenli bir şekilde çıkaracaktır. Kene çıkarıldıktan sonra ısırık bölgesini birkaç hafta boyunca gözlemleyin. Herhangi bir değişiklik (kızarıklık, şişlik, iltihap) veya sistemik belirti (ateş, kas ağrısı vb.) fark ederseniz hemen tekrar bir sağlık kuruluşuna başvurun ve kene ısırığı öykünüzü mutlaka bildirin.

Kene Değil, Taşıdığı Virüs Tehlikeli! 

Kene ısırığı, doğrudan kendisi ölümcül değildir. Ancak, kenelerin taşıdığı ve insanlara bulaştırabileceği bazı hastalıklar ölümcül olabilir. Türkiye'de en yaygın ve tehlikeli kene kaynaklı hastalık Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)'dir. KKKA, yüksek ateş, kanama ve organ yetmezliği gibi belirtilerle seyredebilen ve erken tanı ile tedavi edilmezse ölümcül olabilen viral bir hastalıktır. Diğer kene kaynaklı hastalıklar arasında Lyme hastalığı, tularemi ve riketsiyozlar bulunur. Bu hastalıkların çoğu erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir. Ancak, özellikle KKKA gibi durumlarda, hızlı ve doğru müdahale hayat kurtarıcı olabilir. Bu nedenle, kene ısırığı şüphesi durumunda derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmak hayati önem taşır.

Güvende Kalmak Kendi Elinizde

Kene ısırmalarından korunmak için alabileceğiniz bazı önemli önlemler vardır. 

• Özellikle kene popülasyonunun yoğun olduğu ormanlık, çalılık, otlak ve piknik alanlarından mümkün olduğunca uzak durun. Bu tür alanlara gidecekseniz açık renkli ve uzun kollu giysiler, uzun paçalı pantolonlar giyin ve pantolon paçalarınızı çoraplarınızın içine sokarak kenelerin cildinize ulaşmasını engelleyin. 
• Cildinize veya giysilerinize kene kovucu spreyler uygulayabilirsiniz, ancak çocuklarda kullanımına dikkat edilmelidir. 
• Riskli alanlardan döndükten sonra mutlaka vücudunuzu ve çocuklarınızın vücudunu detaylı bir şekilde kontrol edin; özellikle diz arkası, koltuk altı, kulak arkası, saç dipleri ve kasık gibi sıcak ve nemli bölgelere dikkat edin. 
• Evcil hayvanlarınızı da kene açısından düzenli olarak kontrol edin ve gerekli önlemleri alın. Çimenlere veya çalılıklara doğrudan oturmaktan kaçının, mümkünse battaniye veya örtü kullanın.